Sölvi Helgason

Listamaðurinn Sölvi Helgason (1820-1895) fæddist að Fjalli í Sléttuhlíð í Skagafirði árið 1820 og til að minnast þessara 200 ára tímamóta setur Safnasafnið upp sýningu á verkum hans. Sölvi Helgason, eða Sólon Íslandus eins og hann kallaði sig líka, lifði þá tíma þegar íslensku alþýðufólki voru settar skorður með vistarbandi og takmörkuðu ferðafrelsi. Sölvi gerði uppreisn gegn þessum reglum, ferðaðist um landið og leit á sig sem sjálfmenntaðan listamann og fræðimann. Fyrir það uppskar hann hýðingar og fangelsisdóma. Á sama tíma og Sölvi var á faraldsfæti og átti í útistöðum við yfirvöld skapaði hann einstæð listaverk sem einkennast af blómskrúði og blómafléttum. 

Flestar myndir Sölva eru smáar og skýrist af þeirri staðreynd að pappír var munaðarvara á hans tíma og ekki alltaf auðfenginn. Má sjá að hann nýtti allt sem hann komst yfir af lausum blöðum, jafnvel titilsíður bóka, en stærri arkir hefur hann annaðhvort keypt eða fengið gefins. Útsjónarsemi Sölva við að útvega sér nauðsynlegan efnivið og vinna að myndverkum sínum við misjöfn skilyrði og lítinn skilning samtímafólks er aðdáunarverð. Sölvi var einnig sískrifandi, bæði sagnfræðilega texta, ljóð og hugleiðingar. Iðulega ritaði hann hugleiðingar eða yfirlýsingar inn á myndirnar og oft eru bakhliðar þeirra þaktar örsmárri handskrift og pappírinn nýttur til hins ýtrasta. 

Listrænt vægi og gæði myndverka Sölva er óumdeilanlegt, þó ekki hlyti hann viðurkenningu í lifandi lífi, og í dag getum við ekki annað en dáðst að sköpunarverki þessa fátæka förumanns. 

↓